12 grudnia 2019 roku gościliśmy w Gdyni delegację Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Bernarda Chrzanowskiego z Wojnowic w Wielkopolsce – miejsca urodzenia swego patrona, który spoczywa na cmentarzu oksywskim w Gdyni. Uczniowie przybyli z nauczycielką historii Izabellą Jarnut-Kluczyńską w 75. rocznicę śmierci Bernarda Chrzanowskiego. Ich głównym celem było Oksywie, czyli miejsce gdzie od 1986 roku za sprawą działaczy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego spoczęły prochy Bernarda Chrzanowskiego. W ten sposób wypełniono wówczas ostatnie życzenie Bernarda Chrzanowskiego.

Przewodnikami po oksywskim cmentarzu i świątyni byli: organista z parafii pw. Św. Michała Archanioła – Rafał Gzela oraz członkowie ZKP Gdynia: Danuta Krygier i Andrzej Busler. Głównym punktem tej wędrówki było złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobie Bernarda Chrzanowskiego oraz odśpiewanie pieśni poświęconej Jego pamięci. Następnie, delegacja z Wielkopolski odwiedziła Kaszubskie Forum Kultury oraz Bulwar Nadmorski im. Feliksa Nowowiejskiego. Po wizycie w Gdyni, nasi goście udali się w dalszą drogę – do Gdańska.

Delegacja z Wojnowic nad oksywskim grobem Bernarda Chrzanowskiego. Fot. Andrzej Busler

Rafał Gzela opowiada o oksywskiej świątyni. Fot. Danuta Krygier

O Bernardzie Chrzanowskim, Antonim Abrahamie i wielu innych postaciach mówił  Andrzej Busler. Fot. Danuta Krygier

Z wizytą w Kaszubskim Forum Kultury. Fot. Żaneta Janicka

Więcej zdjęć można zobaczyć – tutaj.

Bernard Chrzanowski – piewca Pomorza z Wielkopolski

Urodzony w 1861 roku w Wojnowicach w Wielkopolsce. W 1880 roku ukończył znane poznańskie gimnazjum Św. Marii Magdaleny, gdzie przewodniczył tajnemu Towarzystwu Tomasza Zana. Po ukończeniu studiów w Berlinie i odbyciu praktyki prawniczej osiadł w Poznaniu realizując się w swym zawodzie oraz działalności społeczno-narodowej – w Towarzystwie Czytelni Ludowych. W 1895 roku został prezesem Związku Sokołów Polskich, który najsilniej rozwinął się w środowisku polskiej emigracji. W końcu XIX wieku przystąpił do tajnej Ligi Narodowej w Poznaniu. Za głównego przeciwnika Polski uznawał Niemcy. W latach 1901–1910 był posłem Parlamentu Rzeszy i członkiem Koła Polskiego w Berlinie, a w latach 1909–1919 – prezesem jawnego Towarzystwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze pruskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej, sympatyzował ze środowiskiem propiłsudczykowskim. W latach 1919–1920 objął urząd podsekretarza stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej, a do 1928 roku – został kuratorem okręgu szkolnego poznańskiego. Zwieńczeniem jego kariery zawodowej był fotel senatora w latach 1935–1938. W 1939 roku wysiedlony przez Niemców z Poznania, ostatnie lata życia spędził w Warszawie. Zmarł w 1944 w Królewskiej Górze i został pochowany w Skolimowie. Jego życzeniem było, aby spocząć na ukochanym Cmentarzu Oksywskim. Po wielu latach – w 1986 roku, za sprawą Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, szczątki Bernarda Chrzanowskiego zostały ekshumowane i złożone na Oksywiu. Przez wiele lat Bernarda Chrzanowskiego łączyły niezwykle silne związki z Pomorzem, a w szczególności z Kaszubami, których był gorliwym obrońcą. Objawiało się to poprzez współuczestnictwo w kierowaniu polskimi organizacjami w dzielnicy pruskiej oraz opieką nad Towarzystwem Czytelni Ludowych na Pomorzu. Chrzanowski utrzymywał bliskie kontakty z częścią działaczy pomorskich, m.in. liderem młodokaszubów – Aleksandrem Majkowskim. Był zauroczony nadmorską krainą – jej krajobrazem, przyrodą, zwyczajami i ludźmi żyjącymi tutaj od wieków. W 1910 roku wydał pierwszy przewodnik związany z Kaszubami Na kaszubskim brzegu, a w 1913 i 1917 roku kolejne – Nad polskim morzem oraz Z wybrzeża i o wybrzeżu.

Bernard Chrzanowski (1861-1944)